Poštovana i voljena u Srbiji od samog dolaska u zemlju posle venčanja sa knezom Milanom Obrenovićem, nesebična dobrotvorka, kulturna poslenica koja je podržavala ženske škole i podsticala emancipaciju žena, požrtvovana vladarka koja nije štedela ni snagu ni novac da pomogne srpskim ranjenicima u ratovima tokom tri decenije srpske državnosti – kraljica Natalija doživela je tešku i tragičnu sudbinu i kao kraljica, i kao majka, i kao filantrop čije delo narod nije umeo da ceni iako mu je posvetila svoje najbolje godine i ostavila u nasleđe veliko bogatstvo.
Sa prednostima i blagodetima njenog kraljevskog dostojanstva naporedo su je pratili stradanje i zla sudbina.
Knjiga Ruža i trnje pokušaj je da se obuhvate najznačajniji pisani tragovi koji su ostali posle ove najomiljenije srpske kraljice, kao značajna i često dramatična svedočanstva o jednoj slavnoj epohi stvaranja moderne srpske države. U njoj su se zato našle uspomene kraljice Natalije do pred kraj XIX veka, njeni aforizmi kojima je ušla u istoriju srpske književnosti kao prva spisateljica koja se oprobala u ovom žanru u vidu knjige, kao i deo njene bogate prepiske – od venčanja sa kraljem Milanom do godina pred smrt u jednom francuskom samostanu u predvečerje Drugog svetskog rata.
Edicija „Savremenice“ nastala je u želji da se osveži ili upotpuni naše kulturno pamćenje o složenom radu značajnih Srpkinja XIX veka. Slika srpske književnosti druge polovine XIX veka, tako, postaće raznovrsnija što se tiče autorstva, sadržaja, žanrova, a dug je svakog naroda prema svom kulturnom nasleđu da neprekidno preocenjuje i vrednuje pojedina nezasluženo zaboravljena dela.
