Tema speva Gorski vijenac je istorijska: istraga poturica u Crnoj Gori za vreme vladavine Danila Petrovića. Iako se istoričari nisu usaglasili oko toga da li je istrage bilo ili ne, Njegoš ovaj događaj smatra istorijskim. U osnovi Luče mikrokozme je biblijska legenda o pobuni Satane protiv Boga. Pored Satane je i Adam, odnosno čovek. Adam se nalazi u sredini i on je glavni junak speva, jer se o njegovoj krivici, izgnanstvu i sudbini govori u delu.
